Διακρίνονται τρεις περιοχές με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά: Ακτή Κουμουνδούρου, Πλατεία / Ελεύθερος χωρος περιοχης Βίλλας Ζαχαρίου, Ακτή Δηλαβέρη / Παιδότοπος – Δελφινάριο.
Η πρόταση περιλαμβάνει Αστικό σχεδιασμό, Κτίριο, Αστικό Εξοπλισμό, που αντιμετωπίζονται σε ενα ενιαίο συνθετικό πλαίσιο χωρίς διάκριση ανάμεσα σε κτιρίο και τοπίο, μικρή και μεγάλη κλίμακα.
Ενοποιείται το παραθαλάσσιο μέτωπο σε μία ενιαία ζώνη περιπάτου σε όλο το μήκος των περιοχών μελέτης, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την χωρική ποιότητα κάθε περιοχής ιδιαίτερα. Επίσης διαμορφώνεται νέα κατακόρυφη ζώνη περιπάτου μεταξύ Αλ.Παπαναστασίου και Πλατείας, περιοχές ξεκομμένες, η σύνδεση των οποίων θεωρείται επιτακτική.
Προτείνεται η επανάχρηση της Βίλλας Ζαχαρίου ως Αθλητικό Μουσείο, και εκτός των Parking χωροθετούνται Νέες Χρήσεις: Παιδότοπος, Ενυδρείο, Θερινός Κινηματογράφος, Δημοτικά Αναψυκτήρια.
Τα ζητούμενα κτίρια: Βίλλα Ζαχαρίου, Parking, Νέες Χρήσεις, αντιμετωπίζονται όχι ως αυτόνομα κτίρια που ‘καταλαμβάνουν’ χώρο, αλλά ως αστικά συμβάντα που εκχωρούν κοινό τόπο στον αστικό ιστό, συν-διαμορφώνοντας νέες τοπικότητες με την γύρω αστική περιοχή και γεωμορφολογία. Αυτό αποτελεί χωρικό αίτημα ήδη διατυπωμένο στον αρχικό σχεδιασμό του κτιρίου του Γ.Λιάπη, το οποίο εμπνέει μορφές ευρύτερης τοπικότητας, παρά εισχωρεί ως αυτόνομο κτίριο στον αστικό ιστό.
Η ελεύθερη ορθογωνικότητα της Βίλλας Ζαχαρίου επιλέγεται ως βασική κατεύθυνση για τον σχεδιασμό των χαράξεων της Πλατειας και της ευρύτερης περιοχής της Δηλαβέρη. Σε επιλεγμένη περιοχή της Πλατείας οι παράλληλες χαράξεις αποκτούν (στην τρίτη διάσταση) κυματοειδείς μορφές αποδίδοντας ένα ήπιο αστικό τοπίο και ταυτόχρονα έναν ωφέλιμο χωρο: το Ενυδρείο.

Στοά
Προτείνεται στοά πλάτους 6.70μ. στον άμεσο εμπρός χώρο των καταστημάτων εστίασης. Έτσι δημιουργείται ένας θεματικός, λειτουργικός αστικός χώρος, που παρέχει ενιαία μορφή στο σύνολο των ημιυπαίθριων χώρων των τραπεζοκαθισμάτων, και έναν ευδιάκριτο, εμβληματικό χαρακτήρα σε όλο το μέτωπο της Α.Κουμουνδούρου – κάτι που έχει ανάγκη η περιοχή καθώς η υπάρχουσα ανάπτυξη είναι άναρχη, περιστασιακή και ασχεδίαστη.

Παραθαλάσσια ζώνη περιπάτου
Μετα την στοά, στο επίπεδο του υπάρχοντος δρόμου διαμορφώνεται δρόμος ήπιας κυκλοφορίας (πλάτους 3.5μ.) με παράπλευρο διάζωμα διέλευσης πεζών με καθιστικά και σκάλες καθόδου προς την παραθαλάσσια ζώνη, ενώ το υπάρχον πράσινο διατηρείται και αυξάνεται. Ελευθερώνεται η παραθαλάσσια ζώνη περιπάτου (πλάτους 10μ.), με δυνατότητα λιμενισμού μικρών σκαφών. Εμπλουτίζεται με καθιστικά και ήπια δαπεδόστρωση.

Ο μεγάλος αδιαμόρφωτος χωρος έμπροσθεν της Βίλλας Ζαχαρίου σχεδιάζεται ως Αστική Πλατεία με μέτωπο προς την θάλασσα. Γίνεται κομβικός χώρος ενοποίησης/εκτόνωσης των περιπάτων των Ακτών Κουμoυνδούρου, Δηλαβέρη, και επίσης του νέου περιπάτου - καθόδου από την στάθμη της Λ.Παπαναστασίου, προς την θάλασσα. Οργανώνεται ως χώρος καθιστικών, περιπάτου και αστικού πρασίνου - χαμηλού και ψηλού - με εμπλουτισμό του ήδη υπάρχοντος. Η προτεινόμενη κυματοειδής μορφή της πλατείας διαμορφώνει ήπιο υψώμα στην Νότια πλευρά, το οποίο αποδίδεται ως φυτεμένο πράσινο στην πλατεία. Εντός του μπορεί να φιλοξενεί χρήσεις όπως το προτεινόμενο Ενυδρείο και το Δημοτικό Αναψυκτήριο.

Παραλιακή Ζώνη
Ουσιαστική η σχέση με την απέναντι όχθη, ιδιαίτερα με Παιδότοπο και Δελφινάριο. Προτείνεται νέα γέφυρα και επανασχεδιασμός της υπάρχουσας Νοτιας. Η Ακτή διαθέτει μεγαλύτερη άνεση χώρου από το Μικρολίμανο επιτρέποντας περισσότερες ζώνες πρασίνου, περιπάτου και καθιστικών. Προτείνεται η ίδια μορφή Στοάς για την κάλυψη των αναγκών των καταστημάτων. Σε αναφορά στην παλιά ήπια βραχώδη ακτογραμμή της περιοχής, η Παραλιακή Ζώνη σχεδιάζεται με ‘blocks’ οπλισμένου σκυροδέματος. Εξυπηρετείται ο λιμενισμός μικρών σκαφών και ο περίπατος σε χαμηλότερο επίπεδο κοντά στη θάλασσα.

Παιδότοπος / Περιοχή Δελφιναρίου
Η πρόταση έχει τη μορφή προσαραγμένων σκαριών πλοίων. Αυτό προσφέρει ένα σαφές περίγραμμα στον τόπο παιχνιδιού και συγχρόνως λειτουργεί εμβληματικά για τη σηματοδότηση του Παιδότοπου. Η πρόταση, εμπνεόμενη από την ελεύθερη δημιουργική φαντασία των παιδιών, περιλαμβάνει μια ελεύθερη επανασύνθεση κομματιών πλοίων. Το σκαρί, η γέφυρα, το αμπάρι, οι αεραγωγοί, τα φουγάρα.., αποδίδονται ως χώροι παιχνιδιού, εξερεύνησης και έκφρασης. Προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Παιδότοπου, και του Δελφιναρίου, προτείνεται Δημοτικό Αναψυκτήριο στην Δυτική παρειά του Δελφιναρίου κάτω απο τις κερκίδες, με θέα στο κανάλι.

Βίλλα Ζαχαρίου
Αποκαθίσταται στην προβλεπόμενη μορφή του όπως μελετήθηκε απο τον Γ.Λιάπη, διατηρώντας το λειτουργικό του πλαίσιο ως Πολιτιστικό Κέντρο. Προτείνεται η επανάχρηση του κτιρίου ως Αθλητικό Μουσείο. Στον πίσω υπαίθριο χώρο του 4ου ορόφου προτείνεται εικαστική υδάτινη εγκατάσταση που καταλήγει σε καταρράκτη στο επίπεδο της Πλατείας, αναδεικνύοντας τον παλαιό πέτρινο τοίχο αντιστήριξης. Ως προς τον αστικό του χαρακτήρα, το κτίριο αναδεικνύεται ενσωματώνοντας διαδρομές περιπάτου που ενώνουν την στάθμη της Αλ.Παπαναστασιου με αυτήν της Πλατείας. Στην νέα προτεινόμενη χρήση του κτιρίου η σύνδεση του ‘επάνω’ με τον ‘κάτω’ χώρο γίνεται ελεγχόμενα, αρχίζοντας και καταλήγοντας σε κομβικά σημεία εισόδων: Bar/Εστιατόριο (‘επάνω’) και Κύρια είσοδο (‘κάτω’). Η σύνδεση γίνεται: α) μέσω των υπαίθριων χώρων του κτιρίου και β) μέσω του δώματος του Parking ‘A”. Η είσοδος από την Αλ.Παπαναστασίου εξυπηρετεί (αυτόνομα) Bar/Εστιατορίο, Θερινό Κινηματογράφο (δώμα Parking ‘A’) και Υπαίθριους Εκθεσιακους Χώρους.

Κτίρια στάθμευσης
Για λόγους μεγιστοποίησης αριθμού θέσεων, και αποφυγής κεντρικής ράμπας ανόδου/καθόδου, τα δύο Parking σχεδιάζονται με βάση την συνεχή μονοδρόμηση σε επίπεδα υψομετρικής διαφοράς μισού ορόφου. Το Parking ‘A’, μαζί με την B.Ζαχαρίου, αντιμετωπίζεται ως συνδετήριο μεταξύ της Αλ.Παπαναστασίου και της Πλατείας. Η ταράτσα του Parking ενοποιείται με τον υπαίθριο χώρο της Β.Ζαχαρίου στον 4ο όροφο. ‘Ετσι για τους πεζους η σύνδεση με την Πλατεία γίνεται μέσω της ράμπας εισόδου της Β.Ζαχαρίου από την στάθμη της Αλ.Παπαναστασίου, που βαθμιαία εξελίσσεται σε χώρο πρασίνου με Δημοτικό Yπαίθριο Κινηματογράφο στο φυτεμενο δώμα του Parking, και μέσω της μεγάλης πλευρικής ράμπας καταλήγει στην Πλατεία. Επίσης προτείνεται ράμπα συτοκινήτων, ανόδου & καθόδου για την συνδεση του Parking με την Αλ.Παπαναστασίου. Το Parking ‘B’ (Α.Κουμουνδόυρου) εντάσσεται στη γεωμορφολογία του περιβάλλοντος ιστού. Παρέχει δύο λειτουργικούς αστικούς χωρους: α) το δώμα του που λειτουργεί ως υπερυψωμένη φυτεμένη Πλατεία, με μικρό Δημοτικό Αναψυκτήριο β) το παράπλευρο πέρασμα μεταξύ αυτού και των κτιρίων της Επιδαύρου, που διαμορφώνεται σε ένα φαρδύ κλιμακωτό αστικό χώρο με καθιστικά, πράσινο, περάσματα, που ενσωματώνει και αναδεικνύει την υπάρχουσα σκάλα.
Parking ‘A’: 284 θέσεις / Parking ‘B’: 152 θεσεις

Κυκλοφοριακή Ρύθμιση
Οι παραλιακοί των Ακτών Κουμουνδούρου, Δηλαβέρη γίνονται δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας. H Αλ.Παπαναστασίου-Τζαβέλλα λειτουργεί ως συλλεκτήριος εξυπηρετώντας α) την πρόσβαση από Πειραιά: Βόρεια μέσω των Δυοβουνιώτη και Ματρόζου, ενδιάμεσα μέσω της Ναυάρχου Βότση εξυπηρετώντας τοπικά την Κουμουνδούρου, Νοτιοδυτικά προς Parking ‘B” μέσω της Κασσάνδρας που αλλαζει κατεύθυνση, β) την έξοδο προς Αθήνα και Πειραιά μέσω της Επιδαύρου Νοτιοδυτικά, και έξοδο προς Αθήνα μεσω της Πανουργιά Βόρεια.
Η πρόσβαση της Αθήνας από Εθνάρχου Μακαρίου διατηρείται δεδομένου ότι η Αλ.Παπαναστασίου δεν είναι προσβάσιμη από την πλευρά της Αθήνας. Ο παραλιακός της Δηλαβέρη παραμένει δυο κατευθύνσεων μέχρι το Parking ‘A’ εξυπηρετώντας την πρόσβαση αυτοκίνητων και λεωφορείων από Αθήνα και Πειραιά καθώς και την έξοδό τους προς Αθήνα.
Λόγω περιορισμένου πλάτους, ο παραλιακός της Κουμουνδούρου μονοδρομείται σε όλο το μήκος του, από Parking ‘Α’ έως Parking ‘Β’, η πρόσβαση στο Parking ‘B’ των οχημάτων από Αθήνα γίνεται μέσω της Κουμουνδούρου. Η κατεύθυνση της Ν.Βότση διατηρείται προς εξυπηρέτηση της τοπικής κυκλοφορίας. Κατά μήκος των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας, ανα 60-80μ., προβλέπονται χώροι προσωρινής στάθμευσης μήκους 15μ. Επισης προβλέπεται ‘πιάτσα’ Ταξί 10 θεσεων, και υπαίθριο parking Λεωφορείων 6 θέσεων στην Νότια περιοχή της Πλατείας.
Ποδηλατόδρομοι λειτουργούν σε όλο το μήκος των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας Δηλαβέρη και Κουμουνδούρου.

Βιοκλιματικα στοιχεία
Σκοπός του βιοκλιματικού σχεδιασμού της πλατείας είναι η βελτίωση του μικροκλίματος μέσω των επιλογών δαπεδόστρωσης, σκίασης και φύτευσης. Τα προτεινόμενα υλικά επιστρώσεων είναι χαμηλής ανάκλασης και θερμοπερατότητας για να εξασφαλίζεται η θερμική άνεση το καλοκαίρι. Οι κατασκευές επιστρώσεων είναι υδατοπερατές για την άμεση συλλογή των ομβρίων, μειώνοντας έτσι τις ανάγκες άρδευσης στην περιοχή. Τα όμβρια ύδατα της επιφάνειας με την κατάλληλη διαμόρφωση του εδάφους συλλέγονται σε κυματοειδείς σωλήνες από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας και οδηγούνται σε δεξαμενή συλλογής ομβρίων έτσι ώστε να επαναχρησιμοποιηθούν για την άρδευση.

Φωτισμός
Σχεδιάζεται φωτιστικό σώμα απλής μεταλλικης μορφής σε δυο εκδοχές: υψηλή μονάδα 5μ. γενικού φωτισμόυ, μονής ή διπλής φωτιστικής δέσμης, ανά 7-14μ., και χαμηλή μονάδα 0.70μ. για τον φωτισμό πορείας που κυρίως τοποθετείται στα όρια των προβλητών και ακτογραμμών με την θάλασσα. Τοποθετούνται επίσης χωνευτά φωτιστικά σώματα στούς όγκους (blocks) της ακτογραμμής Δηλαβέρη. Όλα τα φωτιστικά σώματα φέρουν λαμπτήρες τύπου LED χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης.

Αστικός εξοπλισμός
Τα παγκάκια σχεδιάζονται ως μέρος εύρυτερων δομικών στοιχείων και έχουν ανάλογη μορφή: άλλοτε ως κυματοειδή επιμήκη καθιστικά εξέλιξη των κυματοειδών ταινιών της Πλατείας, άλλοτε ως αναβαθμοί σκαλισμένοι στους παραθαλάσσιους όγκους, άλλοτε ως τμήματα των στοιχείων αντιστηριξης και άλλοτε ως διάσπαρτες βοτσαλωτές μορφές. Οι κάδοι απορριμάτων υπογειοποιούνται σε όλη την περιοχή της πλατείας.

Φυτεύσεις
Προτείνονται δένδρα Κουκουναριάς και Χαρουπιάς που ανήκουν στην Μεσογειακή χλωρίδα και απαντώνται στην παραλιακή ζώνη της Αττικής. Προτείνεται η τοποθέτηση μεγάλων δένδρων λόγω της κλίμακας του έργου. Οι υφιστάμενες φοινικιές θα καλλωπίζονται και συντηρούνται συχνά. Προτείνεται εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος για όλα τα φυτά υφιστάμενα και νέα, και για τον χλοοτάπητα, γιά την σωστή ανάπτυξη του οποίου προτείνεται υπόγειο αποστραγγιστικό σύστημα με εδαφικό υπόστρωμα μεγάλης περιεκτικότητας σε άμμο.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ:
ANAMORPHOSIS ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

Αρχιτεκτονική Μελετητική Ομάδα: Νίκος Γεωργιάδης, Κώστας Κακογιάννης, Βάιος Ζητωνούλης, Τότα Μαμαλάκη, Χριστίνα Μαϊστρέλη, Κατερίνα Γραμματικοπούλου